Mpapadakis | Άρθρα

Υπόμνημα για την κρίση στα διοικητικά όργανα του ΕΜΣΤ (13/6/2005)

Μιχάλης Παπαδάκης, γλύπτης Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος Μέλος του Δ.Σ. του Ε.Μ.Σ.Τ., εκπρόσωπος του Ε.Ε.Τ.Ε.	Αθήνα, 13/6/2005
	Προς: τον Υπουργό Πολιτισμού κ. Κ. Καραμανλή τον Υφυπουργό Πολιτισμού κ. Π. Τατούλη Κοινοποίηση: στον Πρόεδρο κ. Σ. Σόρογκα και τα μέλη του Δ.Σ. του Ε.Μ.Σ.Τ. στην Διευθύντρια του Ε.Μ.Σ.Τ. κα. Α. Καφέτση

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΣΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ Ε.Μ.Σ.Τ.

Κύριε Υφυπουργέ,

Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε οχτώ μήνες που αναγκάζεστε να κάνετε προσωπική παρέμβαση στη διένεξη ανάμεσα στην πλειονότητα του Δ.Σ. του Ε.Μ.Σ.Τ. και τη Διευθύντριά του κα. Καφέτση.

Αυτή η διένεξη ώθησε, στην παρούσα φάση, την πλειονότητα των μελών του Δ.Σ. να έρθει να σας δηλώσει παραίτηση.

Η απαράδεκτη συμπεριφορά της κας. Καφέτση, σε συνδυασμό με την περιφρόνηση που επιδεικνύει στις αποφάσεις του Δ.Σ., αποτέλεσαν τις αφορμές προκειμένου να γίνουν από πολύ νωρίς φανερά τα αίτια, τα οποία βρίσκονται στον νόμο του 1997.

Αίτιο πρώτο: Το γεγονός ότι ο Διευθυντής ορίζεται άμεσα από τον Υπουργό, τον καθιστά άμεσα υπόλογο σ’ αυτόν, και του δίνει τη δυνατότητα να ανεξαρτητοποιείται από το Δ.Σ.

Τυπικά τον κάνει ισότιμο στην ιεραρχία με το Δ.Σ., και ουσιαστικά ανώτερο, καθώς είναι και προϊστάμενος του μηχανισμού και υπεύθυνος για την υλοποίηση της πολιτιστικής πολιτικής του Μουσείου, ανεξάρτητα εάν ο ίδιος νόμος ορίζει ότι αυτή την πολιτική την χαράσσει το Δ.Σ.

Η κα. Καφέτση έκανε εξαντλητική χρήση αυτής της ιδιότυπης διαρχίας που δημιουργεί ο νόμος, καθώς και της προνομιακής της θέσης ως διευθύντριας του μηχανισμού, ενάντια στο Δ.Σ.

Το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μ’ έναν σωστό διοικητικά τρόπο μόνον όταν ο Διευθυντής προσλαμβάνεται από το Δ.Σ. και είναι υπόλογος σ΄ αυτό.

Αίτιο δεύτερο: Το γεγονός ότι όλα τα μέλη του Δ.Σ. διορίζονται, επίσης, άμεσα από τον Υπουργό (πλην του εκπροσώπου του Ε.Ε.Τ.Ε.), καθιστά τις μεταξύ τους σχέσεις δύσκολες, γιατί ο καθένας χωριστά έχει να ανταποκριθεί στην τιμητική διάκριση που του έγινε από τον Υπουργό, και του είναι δύσκολο να αντιπαρατεθεί με πρόσωπα που απολαμβάνουν την ίδια διάκριση, και ιδιαίτερα τον Διευθυντή.

Η ανοχή που έδειχνε η πλειονότητα των μελών του Δ.Σ. είχε, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, φτάσει σε σημείο που θα είχε μετατρέψει το Δ.Σ. σε προσχηματικό όργανο, που απλώς παρέχει τον τύπο της νομιμότητας, στις δραστηριότητες της κας. Καφέτση, μέχρι που μπήκε στην ημερήσια διάταξη η επιζήμια για το Ε.Μ.Σ.Τ. σύμβαση, την οποία είχε υπογράψει το προηγούμενο Δ.Σ. με την εταιρεία Πανδή. Αυτό στάθηκε αφορμή να γίνει σαφές στα μέλη ότι το Δ.Σ. δεν αποτελεί ένα προσχηματικό όργανο, και ότι την ώρα του ελέγχου αυτό μόνον φέρει την νομική και ηθική ευθύνη για όλες τις πράξεις του Μουσείου.

Η επιμονή όμως της κας. Διευθύντριας να χειραγωγεί και αυτόν τον τομέα ευθυνών του Δ.Σ., οχυρωμένη ταυτόχρονα πίσω από το Ανεύθυνο που της παρέχει ο νόμος, έκανε το όλο σύστημα μιας προβληματικής συνύπαρξης να καταρρεύσει.

Και αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο όταν τα μέλη του Δ.Σ. εκπροσωπούν επιστημονικούς, πολιτιστικούς και καλλιτεχνικούς φορείς, και ορίζονται από αυτούς.

Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα και έως ότου αλλάξει ο νόμος στα αδύνατα και αντιφατικά του σημεία, είναι:

Α) Το Δ.Σ. να έχει το δικαίωμα να ζητά και η κα. Διευθύντρια να είναι υποχρεωμένη να παρέχει εγκαίρως και χωρίς προσκόμματα, κάθε πληροφορία για οποιοδήποτε θέμα που αφορά στο Μουσείο.

Β) Η κα. Διευθύντρια να είναι υποχρεωμένη να υλοποιεί τις αποφάσεις του Δ.Σ., και αυτές με τις οποίες διαφωνεί.

Αν και οι προτάσεις που ακολουθούν εντάσσονται στα δύο πρώτα σημεία, αισθάνομαι την ανάγκη να τις παραθέσω, γιατί αναφέρονται σε συγκεκριμένα ζητήματα που έχουν τεθεί και δεν έχουν απαντηθεί μέχρι τώρα:

1.Η κα. Καφέτση να καταθέσει άμεσα στο Δ.Σ. εμπεριστατωμένη εισήγηση για την πολιτιστική πολιτική του Μουσείου της ερχόμενης τριετίας.

2.Να συζητηθεί άμεσα και να παρθούν αποφάσεις για τη διαδικασία με την οποία γίνονται οι εισηγήσεις για αγορές έργων τέχνης καθώς και για αποδοχές ή απορρίψεις δωρεών, πάνω στις οποίες αποφασίζει το Δ.Σ. Το Δ.Σ. δεν μπορεί να είναι υπεύθυνο μόνον για την αποδοχή δωρεών και όχι και για την απόρριψή τους, όπως ισχυρίζεται η κα. Καφέτση.

3.Να γίνει σαφές ότι η κα. Καφέτση είναι υποχρεωμένη να εισηγείται και για θέματα που επιλέγει το Δ.Σ., εντός συγκεκριμένης προθεσμίας. Εάν δεν μπορεί για κάποιους λόγους, η εισήγηση να ανατίθεται σε μέλος του Δ.Σ. ή συνεργάτη-σύμβουλο. Η κα. Καφέτση δεν έχει καμία αρμοδιότητα να παρεμποδίζει μια τέτοια διαδικασία.

4.Η κα. Καφέτση να δώσει στο Δ.Σ. τον κατάλογο των έργων που έχει στην ιδιοκτησία του το Μουσείο, είτε από αγορές (με τις τιμές αγοράς), είτε από δωρεές, καθώς και τον κατάλογο των δωρεών που έχουν απορριφθεί.

5.Η κα. Καφέτση να φέρνει γραπτές εισηγήσεις για τους στόχους των ταξιδιών της, για τα οποία πληρώνει το Μουσείο, καθώς και τον απολογισμό των αποτελεσμάτων τους και αυτά να καταγράφονται στα Πρακτικά.

6.Ζητάμε να δοθεί στο Δ.Σ. κάθε διευκόλυνση που θα θεωρήσει απαραίτητη, προκειμένου να εξετάσει τη σύμβαση με την εταιρεία Πανδή, η οποία θεωρήθηκε μη συμφέρουσα για το Ε.Μ.Σ.Τ., καθώς και τη βοήθεια της πολιτικής ηγεσίας να την επαναδιαπραγματευτεί, εάν χρειαστεί. Αλλιώς, να μεταφερθεί η παρακολούθηση του έργου στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, καθώς υπό τις κρατούσες συνθήκες είναι αδύνατον να αναλάβουμε την οποιαδήποτε ευθύνη.

7.Να μην αναμιγνύεται η κα. Καφέτση στην καταγραφή των Πρακτικών του Δ.Σ. Αυτή είναι η δουλειά της Ειδικής Γραμματέα του Δ.Σ. και του Προέδρου ή του Αντιπροέδρου ή όποιου άλλου διορίσει το Δ.Σ.

Τέλος, κύριε Υφυπουργέ, ο τρόπος που ο νόμος Βενιζέλου ορίζει τη συγκρότηση των δύο διοικητικών οργάνων (διορισμοί), δυστυχώς, αφενός μεν καθιστά τον εκάστοτε Υπουργό επιδιαιτητή στις μεταξύ των δύο οργάνων τριβές –που ο ίδιος ο νόμος παράγει– για το ποιος έχει τον κυρίαρχο ρόλο στην πολιτιστική πολιτική του Μουσείου, αφετέρου δε καθιστά προσωπικά υπεύθυνο τον εκάστοτε Υπουργό για τις επιλογές των δύο αυτών οργάνων στα θέματα πολιτιστικής πολιτικής και κάθε άλλης.

Αυτό που θέλω να πιστεύω είναι ότι ο ρόλος του ΥΠΠΟ είναι να εποπτεύει τη λειτουργία του θεσμικού πλαισίου που διασφαλίζει την ανεξαρτησία των οργάνων –τα οποία οφείλουν να διαχειρίζονται με επιστημονικότητα πολιτιστικά ιδρύματα, όπως είναι το Ε.Μ.Σ.Τ.–, χωρίς να αφήνει τη δυνατότητα να κατηγορηθεί για χειραγώγησή τους.

Με τιμή

Μιχάλης Παπαδάκης